Poręczyciel wekslowy przyjmuje na siebie odpowiedzialność za dług osoby podpisanej na wekslu
Szanowni przedsiębiorcy,
jak orzekł Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 21 października 2016r., jeżeli poręczyciel wekslowy poręczył za wystawcę weksla własnego, jest głównym dłużnikiem wekslowym i odpowiada jak główny dłużnik wekslowy. Wierzyciel decyduje wówczas czy pozwać dłużników wekslowych łącznie, czy też każdego z nich z osobna.
Przedmiotowe postanowienie wydano w oparciu o kanwę stanu faktycznego w którym powód, spółka handlowa, w ramach umowy ramowej dostarczyła swojemu kontrahentowi, spółce akcyjnej, towary, określając termin zapłaty za nie. Wobec uchybienia terminowi zapłaty, strony zawarły porozumienie, którego zabezpieczeniem był złożony do dyspozycji powodowej spółki weksel in blanco, poręczony także przez żonę członka zarządu pozwanej spółki. Kiedy warunki porozumienia zostały naruszone, powodowa spółka je wypowiedziała, a następnie wypełniła weksel i wezwała spółkę i poręczającą do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Pozwani nie odpowiedzieli na przedmiotowe wezwanie, jak też nie wykupili weksla. Sąd Okręgowy na żądanie powodowej spółki wydał wówczas nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z weksla, polecając pozwanej spółce akcyjnej i poręczającej weksel, solidarną zapłatę na rzecz powodowej spółki, kwoty, na którą opiewał weksel.
Sąd Okręgowy po rozpoznaniu wniesionych przez pozwanych zarzutów, koncentrując się na braku upoważnienia powodowej spółki do wypełnienia weksla wobec jego wygaśnięcia, utrzymał w mocy nakaz zapłaty. Wskazał, że zgodnie z treścią porozumienia, wierzyciel mógł wypełnić weksel na sumę odpowiadającą całości zadłużenia dłużnika, jednocześnie z odstąpieniem od umowy w razie nienależytego wywiązywania się dłużnika z przyjętych na siebie zobowiązań. Pozwana spółka zaprzestała spłat zadłużenia, co upoważniało powodową spółkę do odstąpienia od umowy, wypełnienia weksla i wezwania dłużnika i poręczającego weksel do jego wykupu. Dopiero później wystąpiła do sądu o wydanie nakazu zapłaty z weksla. Powodowa spółka, zdaniem sądu, nie naruszyła porozumienia wekslowego wypełniając weksel in blanco, gdyż zrobiła to dopiero w momencie niedotrzymania terminów spłaty przez dłużnika. To zaś było równoważne z uprawnieniem powodowej spółki do odstąpienia od porozumienia. Spółka nie mogłaby zatem wypełnić weksla, gdyby od umowy odstąpiła.
Rozpoznając apelację Sąd Apelacyjny podkreślił, że zobowiązanie wekslowe ma charakter abstrakcyjny, co oznacza, że obowiązek zapłaty sumy wekslowej jest niezależny od istnienia i ważności zobowiązania podstawowego, leżącego u podstaw zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Dłużnik nie może więc podnosić zarzutów z tego stosunku, ponieważ zobowiązanie wekslowe istnieje niezależnie od tego, a ewentualne wady tego stosunku nie wpływają na możliwość dochodzenia roszczeń z weksla. Poręczyciel wekslowy przyjmuje na siebie abstrakcyjną odpowiedzialność wekslową za dług osoby podpisanej na wekslu. Poręczenie wekslowe jest z ustawy zobowiązaniem solidarnym. Jeżeli poręczyciel wekslowy poręczył za wystawcę weksla własnego, jest głównym dłużnikiem wekslowym i odpowiada jak główny dłużnik wekslowy. Wierzyciel może więc dochodzić w całości lub części długu, zależnie od swej woli, albo od wszystkich dłużników solidarnie łącznie, albo od kilku, albo od każdego z osobna, bez zachowania porządku, w jakim się zobowiązali lub też charakteru głównego, subsydiarnego (akcesoryjnego) ich zobowiązania.
Sąd Apelacyjny wskazał, że sekwencja działań powodowej spółki była właściwa i zgodna z przyjętym przez stronę pozwaną porozumieniem. Weksel został wypełniony przez nią we właściwym czasie, po odstąpieniu od umowy ze stroną pozwaną, wobec czego nieskuteczny byłby zarzut o przedwczesności, bądź spóźnionym jego wypełnieniu. Sąd podkreślił, że pozwani, tj. wystawca weksla i poręczyciel wekslowy, nie wywiązali się z porozumienia w żadnym zakresie i to uprawniało powoda do podjętych działań. Powód nie był natomiast ograniczony w dochodzeniu powództwa tylko od jednego z zobowiązanych. Solidarność zobowiązania wekslowego oznaczała, że od powoda zależało, czy będzie żądał zapłaty od nich łącznie czy też od każdego z nich z osobna.
Szanowni Państwo,
chciałabym by temat dzisiejszego artykułu był dla Państwa światłem ostrzegawczym przed poręczaniem za dług innej osoby i mam na myśli zarówno poręczenie cywilne jak i wekslowe. Przedmiotowe poręczenia, w szczególności poręczenie wekslowe, są niezwykle chętnie praktykowane przez banki i różnego rodzaju instytucje, właśnie z powodów o których mowa w niniejszej notatce. Niestety społeczeństwo też nie ma zahamowań do podpisywania tego rodzaju dokumentów, nie będąc świadomym na co się zgadzają, składając pod wekslem swój podpis, z adnotacją poręczam. Wierzyciel zyskuje co najmniej dwóch dłużników, analizuje sytuację materialną każdego z nich, i wszczyna egzekucje z tego, z którego ma największe szanse się zaspokoić. Oczywiście w takim przypadku poręczycielowi, który spłacił cudzy dług, przysługuje prawo regresu w stosunku do dłużnika głównego, ale proces jest trudny, długotrwały i niestety w większości przypadków bezowocny. Ale ten temat, będzie przedmiotem kolejnego z artykułów, na który już teraz serdecznie Państwa zapraszam. W przypadku zaś chęci osobistej rozmowy i ewentualnego przedstawienia swojej sprawy, zapraszam na spotkanie do siedziby Kancelarii Doradców Prawnych e lex, we Włocławku przy ul. Wojska Polskiego 18/3.