Sąd nie zmniejsza kary umownej bez porozumienia ze stroną

Sąd Najwyższy orzekł, że zmniejszona kara umowna określona przez stronę wyznacza ramy dopuszczalnej ingerencji sądu w treść stosunku zobowiązaniowego. Uwzględnił on skargę kasacyjną pozwanego inwestora w sprawie z powództwa wykonawcy o zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane. Miało to na względzie ocenę skuteczności złożonego przez inwestora zarzutu potrącenia wierzytelności z tytułu kary umownej.

Zgłoszenie żądania miarkowania kary umownej stanowi wykonanie przysługującego dłużnikowi prawa. ,,Dłużnik może żądać”, wynika, że możliwość zastosowania przez sąd instytucji miarkowania powstaje jedynie w razie wyrażenia przez dłużnika woli zmiany przez sąd treści stosunku prawnego łączącego dłużnika z wierzycielem. – sformułowanie z użytego w art. 484 par 2 k.c. Takie wykonanie prawa musi przybrać postać żądania- wyrażenia oświadczenia woli zmniejszenia przez sąd kary umownej. Takie zgłoszenie żądania rodzi po stronie sądu powinność zbadania podstaw miarkowania kary, a w razie stwierdzenia, że przesłanki zastosowania w art. 484 par. 2 k.c. zostały spełnione, przydaje sądowi kompetencję do ingerencji w treści stosunku prawnego między stronami. Dzięki wyraźnemu zgłoszeniu żądania miarkowania, świadomy przyjętej przez dłużnika formy obrony przed obowiązkiem zapłaty kary umownej w pełnej wysokości wierzyciel ma możliwość podjęcia stosownych działań procesowych. Ma to na celu uniknięcie niekorzystnego rozstrzygnięcia o zmniejszeniu kary.

Sąd wzywa do określenia żądania. Skuteczne zgłoszenie takiego żądania w każdym wypadku powinno obejmować docelową (w przekonaniu dłużnika), czyli zmniejszoną wysokość kary.

Kwota zmniejszonej kary umownej określona przez stronę wyznacza ramy dopuszczalnej ingerencji sądu w treść stosunku zobowiązaniowego stron.