Szanowni Państwo,
7 kwietnia 2017r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, przedłożony przez Ministra Rozwoju i Finansów, którego celem jest zwiększenie skuteczności dochodzenia roszczeń, zarówno przez wierzycieli prywatnoprawnych, jak i będących instytucjami publicznymi. Przedmiotowe rozwiązanie ma usprawnić i ułatwić dochodzenie należności, co w konsekwencji poprawi płynność finansową przedsiębiorstw, a tym samym będzie przeciwdziałać zatorom płatniczym, uznawanym obecnie za jedną z podstawowych barier rozwoju gospodarczego. Wprowadzono przepisy zwiększające pewność zapłaty należności, które uwzględniają zwłaszcza takie etapy jak: zaciągnięcie zobowiązania, dochodzenie zapłaty, zabezpieczenie roszczenia. Nowe regulacje mają zwiększyć też możliwości prawidłowej oceny wiarygodności płatniczej kontrahenta oraz poprawić skuteczność dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.
Jak zapewnia ustawodawca, wyżej wymieniony, założony cel, ma zostać osiągnięty m.in. poprzez zapewnienie szerszych możliwości uzyskiwania informacji z rejestrów biur informacji gospodarczej o zobowiązaniach potencjalnego kontrahenta, zwiększenie zakresu i efektywności postępowania: uproszczonego, grupowego, zabezpieczającego i egzekucyjnego oraz ułatwienie zawierania ugód przez jednostki z sektora finansów publicznych w sprawach dotyczących należności cywilnoprawnych, których owe podmioty są dłużnikami. Przedmiotowy akt prawny zmienia dziesięć innych ustaw, zarówno w zakresie instytucji już istniejących, jak również poprzez dodanie nowych, nieznanych dotychczas regulacji. Wprowadza się m.in. odmienne zasady solidarnej odpowiedzialności inwestora oraz generalnego wykonawcy w procesie budowlanym, zmienia niektóre terminy i wartości progowe prawa procesowego, rozszerza kompetencje biur informacji gospodarczej, wprowadza zmiany w grupowym dochodzeniu roszczeń, czy też tworzy Rejestr Wierzytelności Publicznoprawnych. Jak zatem można dostrzec, wskazana nowelizacja wprowadza szerokie spektrum zmian, ukierunkowanych na poprawienie pozycji wierzycieli, zarówno prywatnoprawnych jak i będących instytucjami publicznymi. Co więcej, zmiany dotyczą niemal wszystkich etapów dochodzenia należności, począwszy od weryfikacji potencjalnego kontrahenta, czynności przedsądowych podejmowanych względem dłużnika, poprzez postępowanie zabezpieczające, aż po zmiany w postępowaniu procesowym.
Nieterminowe płatności wobec firm w dużym stopniu dotykają małych i średnich przedsiębiorstw. Konsekwencją zaległości płatniczych jest wpadanie przedsiębiorców w „spiralę długów” wobec swoich partnerów biznesowych (innych kontrahentów), pracowników lub Skarbu Państwa. To z kolei powoduje ograniczanie inwestycji, co negatywnie odbija się na kondycji gospodarki. Firmy nie mają też możliwości łatwego dostępu do danych umożliwiających wiarygodną ocenę wypłacalności dłużnika, a dochodzenie roszczeń przed sądami jest zwykle długotrwałe. Pomimo, iż nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie zjawiska braku płatności za wykonaną usługę, czy dostarczony towar, problem ten, istotnie, może być niwelowany poprzez instrumenty prawne umożliwiające weryfikację wiarygodności finansowej kontrahentów, a w przypadku opóźnienia w zapłacie – szybkiego i skutecznego dochodzenia, a następnie egzekucji, poprzez umożliwienie skorzystania z nieuciążliwych i stosunkowo niedrogich dla przedsiębiorców, będących wierzycielami, mechanizmów dochodzenia należności.
Próba rozwiązania problemu odzyskiwania długów wymaga przekrojowego podejścia – poszukiwania przyczyn opóźnień w zapłacie przed powstaniem długu, a następnie na każdym z etapów dochodzenia wierzytelności. Takie spojrzenie pozwala wskazać, że istotnie, istnieje potrzeba wprowadzenia objętych niniejszym projektem rozwiązań, wzmacniających ochronę praw wierzycieli i zapewniających płynność finansową przedsiębiorstw.
Wskazane powyżej regulacje mają wejść w życie 1 czerwca 2017r., za wyjątkiem przepisów odnoszących się do utworzenia Rejestru Należności Publicznoprawnych, które mają wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2018, jak również zmian dotyczących funkcjonowania Biur Informacji Gospodarczych, zaplanowanych na dzień 1 czerwca 2018r.